Bron: Milieucentraal
Zonnestroom thuis opslaan in plaats van terugleveren aan het elektriciteitsnet. Het kan met een thuisaccu: een grote batterij waarin je stroom op kan slaan. Sommige mensen zijn ze al volop aan het uitproberen in hun huizen. Financieel is het op dit moment nog niet aantrekkelijk. Maar in de toekomst krijgen thuisbatterijen voor zonnepanelen misschien een rol in de energievoorziening. Hoe werkt het en wat kost het?
Zo werkt thuisopslag
De stroom die jouw zonnepanelen opwekken, gaat naar de apparaten in huis of naar het elektriciteitsnet. Maar je kunt ook een accu (een grote batterij) aan het systeem koppelen waarin je stroom opslaat. Die stroom kun je dan later gebruiken. Hoe werkt dat?
- De zonnepanelen wekken stroom op.
- De regelaar stuurt de opgewekte stroom naar de apparaten die op dat moment stroom nodig hebben.
- Wek je meer stroom op dan jouw apparaten op dat moment gebruiken? Dan gaat het ‘overschot’ aan opgewekte stroom naar de thuisaccu, zodat je het later kan gebruiken.
- Pas als de accu vol is, wordt de stroom aan het elektriciteitsnet teruggeleverd.
- Als de zonnepanelen geen stroom opwekken, maar je wel stroom nodig hebt in huis, dan wordt de stroom uit de accu gehaald.
- Zodra de thuisaccu leeg is wordt de stroom tegen inkooptarief van het net gehaald.
Als de zon niet schijnt, kan een lege accu eventueel worden opgeladen met goedkope dalurenstroom. Die stroom kun je dan later – bij hogere tarieven – gebruiken. Dit verschil in tarief is nu heel klein (minder dan 1 cent per kWh, prijspeil 2021). Maar in de toekomst wordt het verschil misschien groter, als er meer wind en zon aan het elektriciteitsnetwerk worden geleverd. Een accusysteem kan namelijk inspelen op variaties in aanbod, en maakt het netwerk slimmer (‘smart grid’).
Een thuisaccu wordt ook wel thuisbatterij genoemd.
Zonnestroom opslaan: wanneer is het voordelig?
De zonnestroom die je zelf niet gebruikt, gaat via de meterkast naar het centrale elektriciteitsnet zodat anderen het kunnen gebruiken. De energieleverancier streept de stroom die jij levert af tegen de stroom die je verbruikt. Dat heet salderen. Daardoor krijg je net zoveel voor de zonnestroom die je levert, als je betaalt voor de stroom die je afneemt van het net: zo’n 22 cent per kWh (prijspeil 2021). Lever je meer stroom aan het net dan je eraan onttrekt dan krijg je een teruglever-vergoeding. Die ligt tussen de 3 en 12 cent. Milieu Centraal rekent met 6 cent per kWh. Op Prijs en opbrengst zonnepanelen vind je een voorbeeld.
De regering wil de salderingsregeling vanaf 2023 geleidelijk afbouwen. Vanaf 2031 krijg je dan alleen nog de lagere terugleververgoeding voor de stroom die je aan je energiebedrijf levert. Dat maakt een thuisaccu aantrekkelijker. Dat geldt al helemaal als de accu’s ook nog eens goedkoper worden.
’s Zomers te veel, ’s winters te weinig
Ook met een thuisbatterij blijft de koppeling met het elektriciteitsnet nodig. Met een accu kun je stroom gedurende enkele dagen opslaan; je overvloedige zomerstroom bewaren voor de donkere winter is niet mogelijk.
Met 10 zonnepanelen wek je jaarlijks ongeveer net zoveel stroom op als een gemiddeld Nederlands huishouden verbruikt: 2740 kWh. Dat is gemiddeld bijna 7,5 kWh per dag: evenveel als je met een grote thuisaccu kunt opslaan. Maar er zijn grote verschillen tussen zomer en winter in de productie van zonnestroom.
Op een gemiddelde zomerdag in juni kunnen 10 panelen 13 kWh opwekken. De thuisaccu kan 7,5 kWh opslaan en is dus te klein om alle zonnestroom op te vangen. En op een gemiddelde decemberdag wek je met 2 kWh veel te weinig stroom op om je eigen verbruik te dekken, waardoor je de accu op zo’n dag dus nauwelijks benut. De verschillen zijn nog groter als je een extreem zonnige zomerdag vergelijkt met een erg sombere winterdag.
Netkoppeling blijft noodzakelijk
Zo blijft aansluiting op het elektriciteitsnet noodzakelijk om de overproductie in de zomer op te vangen en het gebrek aan productie in de winter te compenseren. Of anders gezegd: het zou zonde zijn om geen netkoppeling te maken, omdat je dan ’s zomers veel stroom weggooit als je batterij vol is. En het zou ook onverstandig zijn omdat je dan ’s winters niet genoeg stroom hebt, omdat je batterij nooit vol raakt.
Kosten opslag zonnestroom
Thuisaccu’s zijn er in verschillende soorten en maten. Een kleine accu of batterij kan 1 tot een paar kilowattuur aan elektrische energie opslaan. Maar er zijn ook grote batterijen van meer dan 10 kWh. Vaak zijn accu’s of batterijen aan elkaar te schakelen waardoor er meer capaciteit ontstaat (dit noemen we een modulair systeem). Li-ion thuisaccu’s (Lithium accu’s) kosten € 700 tot € 1300 per kWh opslagvermogen. Voor een systeem van 10 kWh betaal je dan ongeveer € 9.000. Waarschijnlijk zullen de prijzen van Li-ion accu’s in de komende jaren dalen. Loodaccu’s zijn goedkoper, maar alleen deep cycle loodaccu’s zijn geschikt voor het opslaan van zonnestroom. Ook de accu in elektrische auto’s kan gebruikt worden als opslag voor zonnestroom. Het huidige aanbod van thuisaccu’s op de consumentenmarkt is klein.
Kijk op zelfenergieproduceren.nl voor een overzicht van de accu’s die zijn ontwikkeld (maar soms nog niet verkrijgbaar voor consumenten) en een indicatie van de aanschafprijzen.